Pubblico di seguito la traduzione in sardo de "Il cinque maggio" di Alessandro Manzoni realizzata insieme ai ragazzi del Liceo Asproni di Nuoro partecipanti al laboratorio Poiesis (ideato e gestito dalla docente di Italiano e Latino Elena Manni). La poesia è stata tradotta durante le attività laboratoriali pomeridiane e recitata proprio il 5 maggio del 2023, durante la Notte nazionale del Liceo classico, in due sessioni pubbliche e partecipatissime. Mai smetterò di ringraziare i ragazzi per aver accolto la proposta e per il loro impegno convinto e curioso. 1) Gai fit e como istèrridu 2) pensamentosa e muda 3) Bidende·lu in triunfu 4) chi ingiùrgia e tzerachia 5) A s’alpe, a sa piràmide, 6) Si vera fit o mancu 7) Connotu cun s’arriscu 8) Sa glòria at proadu 9) A solu batijende·si 10) Ma lestru presonera 11) Che unda afrangende·li 12) cubire...abarrende·li 13) Oh cantas dies pèrdidas 14) a sos acampamentos, 15) E baddu si turmentu 16) E manu ghia-ghia 17) Oh fide chi a triunfos 18) E dae sa chisina
est issu isalenadu,
ispertu est su sentidu
e a carre ammentu ‘ogadu.
Sa terra est in assustu
a s’imbasciada grae,
pro s’ùrtim’ora sua.
E chentza ischire cando
a nou ‘oghet frua
pro catzigare prùere
lassende·la piae...
poeta mudu fia
e cando, a pesa-rue,
fit torra in cherta ‘e ghia,
in milli piliende·lu
lu fint. Non cust’ae
no at, e a su “bae!”
si pesat e, commòvida,
a s’òmine in cuddae
l’intregat unu càntigu
chi sighit suae.
a Manzanarre, a Renu,
sa nada issu, sa fata:
che lampu a logu angenu!
A cada mare est fertu,
a Scilla a su Tanai.
sa glòria, sentèntzia
a pustis at a bènnere.
E nois in cussèntzia,
a conca bàscia, ispìritu
non giuighemus mai.
l’at gosu ‘e su disegnu,
e s’atza at postu mente
pro lòmpere a su regnu
pighende·si su pannu
chi tue non creias.
rischende chentz’aerru;
sa fua, sa vitòria,
su tronu, su disterru.
Cantu fit in su prùere
at bintu duas bias.
edades contra a pare
s’at postu suta ‘e pees
che sorte de atopare,
boghende·nde·lis ‘oghe
che àrbitru a premore.
de iscòlliu, s’eredade,
a issa marcu e imbìdia
e manna piedade
lassadu l’ant cun unca e
malu a domare amore.
carena isventurada,
a nàufragu cuss’unda
bogadu l’at mirada
a terras chi, innedda,
prus issu non podiat
muntones de memòrias.
Oh cantas bias, pustis,
eternas sas istòrias
ant lèghidu. Ma manu
cun pinna istraca fiat.
arregordende chertos,
cun raju interinende·si
e cun bratzos cunsertos,
cun sa mirada bàscia
a su chi prus no b’at:
a bèllica trintzera,
a allàmpios de fantes,
a imbestos in gropera,
a òrdines retzidos,
a terra conchistada.
nche l’at ispertu anelu...
ma tando est chi retzidu
at manu dae chelu
giughende·nche s’ispìritu
cun piedade addae.
lu fit in cuss’andera,
in sos eternos campos
frorèssidos de ispera.
Disìgios olvidende
e glòria a non nd’aer...
eterna ses avesa,
cust’àteru b’ammeres.
Chi de sa sua artesa,
crubados cara a Gòlgota,
mai àpidu bi nd’at!
de s’òmine sa fàula
nch’isperdas. E consoles,
cun dèghida paràula
de Deus, sa carena
a probe suo pasada.