screenshot 2025-10-09 alle 17.02.49
screenshot 2025-10-09 alle 17.02.36

i-scripta.com
de mauro piredda, p. iva 01640180913

cuntatos: 3898213416 - info@i-scripta.com

polìtica in contu de privadesa - polìtica in contu de cookies

©

i-scripta

PrivacyCookie

892eaa3f-caca-49a1-b015-d8ce1bb078a7

Blog

unu giassu de allegas


facebook
instagram

Su latinu bivet in UK, s’inglesu in s’UE. Su sardu in Europa?

2024-12-03 18:32

Array() no author 86708

Limba sarda,

Su latinu bivet in UK, s’inglesu in s’UE. Su sardu in Europa?

Sos chi seis sighende i-scripta in Facebook e in Instagram bos ais a èssere abbigiados pro seguru chi su martis est sa die seberada pro propònnere in sardu unas cantas sentèntzias latinas. S’isperu est chi sa cosa agradet e chi, mescamente, fatzat cumprèndere cantu sunt ligadas limba mama (su latinu) e limba fìgia (sa nostra) in contu de lèssicu e de istruturas.


Custas sas primas chimbe publicadas: A barba stolidi discunt tondere novelli (Dae sa barba de su macu imparant a tùndere sos dischentes); Ubi solitudinem faciunt, pacem apellant (Ue faghent su desertu, paghe li narant); Ab amico reconciliato cave! (Barda·ti bene dae s’amigu torradu a sa bona!); In vento scribit laedens, in marmore laesus (In su bentu iscriet chie ofendet, in su màrmaru s’ofesu); Malo quod teneo quam quod spero (Prefero su chi tèngio a su chi spero). Su ligàmene làdinu est!


Sa vitalidade de su latinu la podimus bìdere finas in s’impreu fitianu de sa limba italiana. B’at unu muntone de espressiones chi gasi comente fiant sunt abarradas e chi gasi comente sunt las impreamus: a priori, ad hoc, agenda, alibi, ante litteram, aula magna e gasi sighende·bi·la in òrdine alfabèticu (in rete podimus agatare cantu cherimus).


Ma àteru b’at de nàrrere. Ca su latinu bivet finamentas in limbas chi neolatinas non sunt. In s’ùrtimu nùmeru de sa rivista SpeakUp, mancu a lu nàrrere, b’at un’artìculu intituladu “Latin in Everyday English”. «All over Europe we often see Latin inscribed above the entrances to churches, cemeteries, museums and other historical buildings. Surprisingly though, there’s as much, if not more, Latin used in everyday, modern English than there is in modern Italian, French or Spanish!». In s’artìculu sos esempros.


E nois cada die no impreamus tèrmines latinos ebbia ma finamentas essidas in inglesu chi però semper dae su latinu movent: “computer” dae “computare” (carculare); “monitor” dae su verbu “moneo” (avisare, informare); “sponsor” dae “sponsus” (garante); “manager” dae “manu agere” (ghiare).


Podimus serrare s’arresonu narende chi su latinu mantenet sa vitalidade sua fintzas in limbas chi romanzas non sunt, e chi s’inglesu at a abarrare sa limba printzipale de s’Unione europea mancari sa Brexit? Emmo. 


Ma forsis, serrende·lu, nde diamus dèvere abèrrere un’àteru movende dae sos primos faeddos de custu artìculu (limba mama e limba fìgia). Cantu diat èssere galanu a pòdere presentare in Europa su sardu comente su latinu de su de tres millènnios? Ma in antis chi finas in cue nos nàrgiant «sì, ma quale sardo?», cheret chi nos pongiamus de acordu.



i-scripta.com
de mauro piredda, p. iva 01640180913

cuntatos: 3898213416 - info@i-scripta.com

polìtica in contu de privadesa - polìtica in contu de cookies

©

PrivacyCookie